زانتان گام، گزانتان یا همان صمغ زانتان نوعی پلی ساکارید با وزن مولکولی بالا است که از فرآیند تخمیر حاصل می شود. این صمغ اغلب به صورت پودری سفید رنگ متمایل به شیری تولید می شود، البته می توان آن را به صورت محلول نیز تهیه نمود که محلول آن ویسکوزیته بالایی دارد. با توجه به قدرت حلالیت بالای آن در آب، برای فرآیندهای آب محور مناسب است. محلول زانتان گام در دسته سیال های غیرنیوتنی قرار می گیرد، بدین معنا که با افزایش تنش برشی ویسکوزیته آن کاهش می یابد. از دیگر ویژگی های آن این است که در دمای بالا و محیط های آنزیمی نیز پایدار باقی می ماند.
برای این صمغ کاربردهای متنوعی از افزودنی خوراکی گرفته تا حفاری نفتی تعریف شده است. با توجه به ویژگی این صمغ که به سرعت در محلول پخش شده و آن را به محلولی پایدار با ویسکوزیته بالا تبدیل می کند، به عنوان حجم دهنده و تثبیت کننده در صنایع مختلف مصرف می شود.
در این بخش با ویژگی‌های زانتان گام آشنا می‌شویم:
اثر دما بر گزانتان: این صمغ نسبت به دیگر پلی ساکاریدهای محلول در آب، پایداری حرارتی بالایی دارد. حتی اگر این صمغ به مدت طولانی تحت دمای 80 درجه سانتیگراد قرار بگیرد، تاثیر کمی بر ویژگی های آن دارد و اغلب علت این رفتار را ساختمان مارپیچ صمغ زانتان گام دانسته اند. لازم به ذکر است با افزایش نمک می توان پایداری حرارتی آن را افزایش داد.
سازگاری زانتانگام با نمک‌ها: زانتان گام سازگاری مناسبی با غلظت های بالای نمک ها دارد. به گونه ای که افزودن نمک تغییری در حالت آن ایجاد نمی کند. حتی گفته شده است که وجود نمک در بهینه کردن عملکرد زانتان گام لازم و ضروری است.
علاوه براین ها، صمغ زانتان در طیف وسیعی از PH پایدار بوده و می توان گفت ویسکوزیته محلول آبی گزانتان مستقل از PH محیط است.
با توجه به اینکه زانتان گام در ترکیب با هیدروکلوئیدهای با کیفیت پایین می تواند مخلوطی با کیفیت بهتر ایجاد کند، از نظر تجاری به دلیل تاثیر بر کاهش هزینه ها، صمغی باارزش شناخته شده است. به همین دلیل می توان آن را در کنار دیگر صمغ ها مانند گوارگام مصرف نمود.
اغلب صمغ ها به جز نشاسته در بدن قابل هضم نیستند، به همین دلیل زانتان گام می تواند به کاهش کالری غذا و سهولت عبور از دستگاه گوارش شود.
کاربردهای زانتان گام
صمغ زانتان در مواد غذایی، مراقبت شخصی و محصولات صنعتی کاربرد دارد.
محصولات غذایی
این صمغ می تواند بافت، قوام، طعم، عمر مفید و ظاهر بسیاری از غذاها را بهبود بخشد. و همانند سی ام سی سبب افزایش ویسکوزیته ی محصولات می شود.
همچنین باعث تثبیت مواد غذایی می شود و مواد غذایی خاصی را در برابر دمای بالا و pH های مختلف مقاوم می کند. علاوه بر این، این ماده مانع از جدا شدن اجزای تشکیل دهنده مواد غذایی شده و اجازه می دهد تا آن ها را به طور یکنواخت از ظروف حاوی این مواد خارج شود.
قیمت خرید زانتان گام
بعضی از مواد غذایی رایج که حاوی صمغ زانتان هستند عبارتند از:
سس سالاد
محصولات نانوایی
آب میوه ها
سوپ ها
بستنی
سس ها و سیب زمینی ها
شربت
محصولات بدون گلوتن
غذاهای کم چرب
صمغ گزانتان در صنعت
• صنعت نساجی: زانتانگام به عنوان قوام دهنده خمیر چاپ و نیز در رنگرزی الیاف استفاده می شود. ویسکوزیته این صمغ در اثر هم زدن زیاد کاهش یافته و انتقال رنگ به نخ را آسانتر می کند.
• حفاری چاه نفت: سیال های حفاری، سیال های پیچیده ای هستند که به منظور تمیز کردن چاه از کنده های حفاری و انتقال این کنده ها، روان سازی مته و کنترل فشار مته استفاده می شوند. سیال های حفاری را به دو نوع برپایه آب و بر پایه نفت تقسیم می کنند. سیال های حفاری پایه آبی متشکل از آب شور و پلیمرهای محلول در آب هستند. صمغ زانتان ازجمله پلیمرهای پرکاربرد در این صنعت است که به عنوان عامل افزایش ویسکوزیته و استحکام ژله ای در سیال های پایه آبی استفاده می شود.
• صنعت کاشی و سرامیک: از این صمغ به منظور لعاب دادن کاشی و سرامیک استفاده می شود تا از طریق ویژگی هایی که دارد، از انباشته و توده ای شدن سرامیک هنگام آسیاب کردن جلوگیری کند. همچنین می تواند میزان رطوبت و زمان خشک شدن کاشی و سرامیک را کنترل نماید.
• شوینده ها: با توجه به این که گزانتان گام تحمل زیادی در برابر اسید و بازها دارد و نیز قابلیت بالای آن در ایجاد چسبندگی و تعلیق، به عنوان ترکیب مناسبی در شوینده ها و پاک کننده ها شناخته شده است.
• صنایع کشاورزی: در کشاورزی به عنوان ماده افزودنی در غذای حیوانات و یا در افت کش ها با هدف افزایش قابلیت اسپری شدن، افزایش چسبندگی و دوام محصولات و کاهش توده ای شدن آنها کاربرد دارد.
• صنایع نظامی: صمغ گزانتان برای حفظ حالت مایع مواد منفجره در ترکیب با گوارگام کاربرد دارد که از آن به عنوان عامل غلظت دهنده و افزایش پایداری حرارتی در مواد منفجره استفاده می شود.
مشاهده پست مشابه : انواع گارد و محافظ موبایل
